To Φρούριο του Φιρκά
Ένα από τα μνημεία που αντικατοπτρίζουν την βενετσιάνικη κληρονομιά των Χανίων είναι το Φρούριο του Φιρκά. Βρίσκεται στην τελευταία προβλήτα της πόλης, στον παραλιακό δρόμο και ήταν μέρος ενός αμυντικού συστήματος, που ξεκίνησε το 1538 από τον μηχανικό Michele Sanmichele, ο οποίος σχεδίασε επίσης την άμυνα του Ηρακλείου. Το φρούριο είναι ακόμα γνωστό με την τουρκική ονομασία του, Φιρκάς (Φιρκάς = στρατώνας). Μια χοντρή αλυσίδα από το Φιρκά μέχρι τη βάση του φάρου έκλεινε το λιμάνι σε περίπτωση πολιορκίας.
Οι Βενετοί τη χρησιμοποίησαν για να φυλακίσουν σε αυτό το κάστρο αυτούς τους Κρήτες οι οποίοι καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η Ελληνική σημαία υψώθηκε στο φρούριο Φιρκά των το 1913, με την παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του γνωστού πολιτικού από τα Χανιά, Ελευθέριου Βενιζέλου, προκειμένου να κηρυχθεί η Κρητική ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Η εκδήλωση αυτή ήταν πολύ σημαντική για το νησί, διότι εγκαινίασε μια γενναία νέα εποχή για την ιστορία της Κρήτης.
Σήμερα, το πρώτο κτίριο στο κάστρο, το οποίο έχει αποκατασταθεί, φιλοξενεί το Ναυτικό Μουσείο. Εδώ εκτίθενται διάφοροι τύποι κανονιού, εξοπλισμός πλοήγησης, μοντέλα πλοίων, πορτρέτα και μια συλλογή από σπάνια κοχύλια. Ένα σημαντικό έκθεμα του μουσείου, εκτός από τα εκθέματα του Ναυτικού, είναι η λεπτομερής Αγορά των Χανίων όπως ήταν τον 17ο αιώνα, μαζί με το λιμάνι και το ενετικό ναυπηγείο, το οποίο έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Η υπέροχη θέα στη θάλασσα από το Φιρκά προσφέρεται για ποικιλία πολιτιστικών εκδηλώσεων. Συναυλίες της ελληνικής μουσικής από ντόπιους καλλιτέχνες, καθώς και διάφορες θεατρικές παραστάσεις, λαμβάνουν χώρα στο κάστρο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Ο ενετικός Φάρος
Ο Φάρος που είναι χτισμένος στην άκρη του ενετικού λιμανιού κυριαρχεί της θέας της παλιάς πόλης. Χτίστηκε το 1570 και ανακατασκευάστηκε το 1830. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει ένα από τα ορόσημα του ενετικού λιμανιού.
Ο Φάρος χτίστηκε την ίδια περίοδο που χτίστηκε και το ενετικό λιμάνι. Ο φάρος άρχισε να φθείρεται κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Μετά το 1830, όταν η Αγγλία παρέδωσε την Κρήτη στην Αίγυπτο, ο φάρος επισκευάστηκε πάνω στην αρχική του βάση. Νέες αποκαταστάσεις πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2005-2006.
Οι επισκέπτες της παλιάς πόλης των Χανίων μπορούν να απολαύσουν έναν μικρό περίπατο περιμετρικά του λιμενοβραχίονα για να φτάσουν στο Φάρο. Υπάρχει ένα υπέροχο καφε-μπαρ λίγα μέτρα από το Φάρο με υπέροχη θέα στο ηλιοβασίλεμα.
Το Τζαμί του Κιουτσούκ Χασάν
Το τζαμί του Κιουτσούκ Χασάν είναι το μοναδικό τζαμί που σώζεται στην πόλη και χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα. Χτίστηκε προς τιμήν του Κιουτσούκ Χασάν, τον πρώτο διοικητή της φρουράς των Χανίων και αποτελούσε μονόχωρο ναό στη σημερινή του θέση. Ο ναός του Κιουτσούκ (μικρού) Χασάν ή Γιαλί Τζαμισί (παραθαλάσσιο τζαμί) ήταν έργο ενός Αρμένιου αρχιτέκτονα, που είχε κατασκευάσει και άλλο παρόμοιο μουσουλμανικό τέμενος στο Σπανιάκο, ένα χωριό στην περιοχή Σελίνου. Το τζαμί σταμάτησε να λειτουργεί το 1923.
Σήμερα έχει ανακαινιστεί, αλλά ο μικρός και γραφικός μιναρές δίπλα του κατεδαφίστηκε το 1920 (σύμφωνα με άλλες πηγές το 1939). Κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε ως Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, αποθήκη, μουσείο λαϊκής τέχνης και Γραφείο Ενημέρωσης του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), ενώ τώρα χρησιμοποιείται σαν χώρος εκδηλώσεων καθώς και εκθεσιακός χώρος.
Τα Νεώρια
Στο Μεγάλο Αρσενάλι και τα Νεώρια τα πλοία του ισχυρού ενετικού στόλου επιδιορθώνονταν κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Το νότιο συγκρότημα στα Νεώρια ολοκληρώθηκε το 1599, με την κατασκευή 17 νεωρίων. Το 1607 η κατασκευή πέντε ακόμα νεωρίων ξεκίνησε στην ανατολική πλευρά του λιμανιού. Ωστόσο, μόνο δύο από αυτά ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Σήμερα 7 Νεώρια από τα 17 εξακολουθούν να επιβιώνουν. Στην αρχική τους μορφή ήταν ανοιχτά προς την πλευρά της θάλασσας. Οι οροφές είναι τοξωτές, και συνδέονται με τοξωτά ανοίγματα σε πάχος ίδιο με τους τοίχους.
Στις φωτογραφίες φαίνονται τα 7 Νεώρια, τα 2 νεότερα Νεώρια και η υπέροχη πετρόχτιστη καφετέρια (Φορτέτζα), απέναντι από τα Νεώρια (πηγαίντε εκεί με πλοίο).
Το μεγάλο Αρσενάλι
Αυτό είναι το τελευταίο και μεγαλύτερο κτίριο στη δυτική πλευρά ενός συμπλέγματος από 17 ναυπηγεία. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1585 από το γενικό Επίτροπο Alvise Grimani.
Σήμερα αποτελεί σπίτι του Μεσογειακού Κέντρου Αρχιτεκτονικής καθώς επίσης εκδηλώσεις και εκθέσεις που φιλοξενούνται συχνά εκεί.
Οδός Χάληδων - Η Ορθόδοξη Εκκλησία των Τριών Μαρτύρων
Είναι ο πιο γνωστός δρόμος των Χανίων, ο οποίος οδηγεί στην είσοδο του παλιού λιμανιού. Υπάρχουν πολλά μαγαζιά και καταστήματα με γρήγορο φαγητό σε αυτό το δρόμο. Στη μέση του δρόμου κάτω στο λιμάνι, στο δεξί σας χέρι, θα δείτε τον καθεδρικό ναό των Χανίων, αυτόν των Τριών Μαρτύρων, χτισμένο στην ανατολική πλευρά μιας όμορφης πλατείας με ταβέρνες, καφετέριες και μαγαζιά.
Απέναντι από τον καθεδρικό ναό βρίσκεται η Καθολική Εκκλησία. Στην αυλή της υπάρχει η είσοδος για το Κρητικό Λαογραφικό Μουσείο. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται η ανακαινισμένη εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου, μία από τις πιο εντυπωσιακές ενετικές εκκλησίες της Κρήτης. Αποτελείται από έναν ναό και δύο κλειστές αυλές, και χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Σήμερα στεγάζει το αρχαιολογικό μουσείο Χανίων, το οποίο αξίζει μια επίσκεψη για να δείτε τα κεραμικά, τις ενεπίγραφες πινακίδες, τα υαλικά και τα ψηφιδωτά που ανακαλύφθηκαν από τις τοπικές εργασίες εκσκαφής.
Η Δημοτική Αγορά
Η εντυπωσιακή Αγορά χτίστηκε πάνω στα ερείπια του προμαχώνα Pietta Forma. Η δομή της είναι σε σχήμα σταυρού με 76 καταστήματα ομαδοποιημένα ανάλογα με τα εμπορεύματά τους στα τέσσερα κομμάτια του σταυρού. Η νότια πρόσοψη είναι πολύ καλά κατασκευασμένη από λαξευτό ασβεστόλιθο, σύμφωνα με την τοπική ενετική αρχιτεκτονική. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1913.
Ταμπακαριά
Η Ταμπακαριά είναι γνωστή ως περιοχή των εργαστηρίων επεξεργασίας δερμάτων που αναπτύχθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Σήμερα μερικά από τα βυρσοδεψία είναι ακόμα σε λειτουργία. Τα κτίρια έχουν έναν όροφο μόνο στην πλευρά του δρόμου και δύο ή τρεις ορόφους από την πλευρά της θάλασσας. Τα πετρόχτιστα κτίρια είναι φτιαγμένα με κεραμοσκεπές και είναι χτισμένα το ένα κοντά στο άλλο με πολύ στενά απότομα περάσματα και σκαλοπάτια που κατευθύνονται προς τη θάλασσα. Συνολικά, αποτελούν ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό συγκρότημα.
Ο Δημοτικός Κήπος και το Ρολόι του Κήπου
Ο δημοτικός κήπος βρίσκεται μεταξύ των οδών Παπανδρέου και Τζανακάκη; έχει σχεδιαστεί από τους Τούρκους το 1870, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο. Στον κήπο υπάρχει μία καφετέρια, θερινό σινεμά, μικρός ζωολογικός κήπος (εδώ μπορεί να δει κανείς το περίφημο κρι-κρι) και βιβλιοθήκη για τα παιδιά.
Το Ρολόι του κήπου προστέθηκε μεταξύ 1924 και 1927 με έναν ασυνήθιστο τριμερή σχεδιασμό. Στην ίδια γωνία, δίπλα στο ρολόι, υπάρχει ένα θερινό σινεμά που φιλοξενεί ταινίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η πλατεία 1866
Η πρόσφατα ανακαινισμένη πλατεία 1866 αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τα Χανιά. Η πλατεία έχει αγάλματα τοπικών ηρώων πολέμου και ένα τουρκικό συντριβάνι. Βρίσκεται στην κορυφή της οδού Χάληδων, δίπλα στο σταθμό υπεραστικών λεωφορείων (ΚΤΕΛ) των Χανίων.
